chooseyourself.me

Reçetesiz satılan ilaçları sıklıkla alıyor musunuz? Tüm ilaçlar, aldıktan hemen sonra etkisini hemen hissetmeyecektir. Bunların hepsi alınan doza, alınan ilacın türüne ve vücudunuzun sahip olduğu biyolojik faktörlere bağlıdır. Ama aslında, ilacın vücut tarafından emilmesi, çalışması ve ardından yan etkilere neden olması ne kadar sürer?

Vücutta, bir ilacın düzgün çalışıp yan etkilere neden olabilmesi için geçmesi gereken birkaç aşama vardır. Bu ilaç metabolizması süreci, ADME adı verilen 4 aşamadan oluşur: emilim, dağılım, metabolizma, ve boşaltım.

Aşama 1: absorpsiyon veya ilaç emilimi

İlacı alır almaz oluşacak ilk aşama, ilacın vücut tarafından emilmesidir. Vücutta ilaç emilimini etkileyen faktörler şunlardır:

• Bir ilacın fabrikada üretilme şekli.
• Onu içen insanların özellikleri.
• İlacın nasıl saklandığı.
• İlacın içerdiği kimyasalların yanı sıra.

İlaçlar vücuda ağızdan (ağızdan) veya damar içine enjeksiyon yoluyla çeşitli şekillerde girer. Ağızdan verilen veya enjekte edilen ilaçlar, kan dolaşımıyla tüm vücuda dağılacağından, kan damarlarına gitmeye devam edecektir. İlaç ağızdan alınırsa veya ağızdan alınırsa, ilaç kan damarlarına emilmeden önce sindirim sistemine girer.

Aşama 2: İlaç dağıtımı

İlaç vücuda girer girmez ilaç otomatik olarak kan dolaşımına girer. Ortalama olarak, yaklaşık 1 dakika boyunca bir tur kan dolaşımı gerçekleşir. Kan dolaşımındayken, ilaç vücudun dokularına girer.

İlaçlar farklı dokulara farklı hızlarda nüfuz eder, bu ilacın vücudun hücre zarlarını geçme ve nüfuz etme yeteneğine bağlıdır. Örneğin, yağda çözünen antibiyotik rifampin. Bu tür bir ilacın beyin dokusuna girmesi çok kolaydır, ancak suda çözünme eğiliminde olan penisilin tipi antibiyotikler için değildir.

Genel olarak, yağda çözünen ilaçlar, vücudun hücre zarlarını suda çözünen ilaçlardan daha hızlı geçebilir ve girebilir. Bu aynı zamanda ilacın vücutta ne kadar hızlı tepki vereceğini de belirleyecektir.

İlaç dağıtım süreci ayrıca bireysel özelliklere de bağlıdır. Örneğin, obez insanlar daha fazla yağ depolamaya meyillidir, böylece ilaç metabolizması sürecini kolaylaştırır. Bununla birlikte, ilacın yan etkileri, daha az yağa sahip zayıf insanlara göre daha çabuk ortaya çıkar. Aynı şekilde, yaşla birlikte, daha yaşlı birinin daha genç birinden daha fazla yağ rezervi vardır.

Aşama 3: İlaç metabolizması

İlaç metabolizmasının aşamaları, meydana gelen rahatsızlıkların hızlı bir şekilde üstesinden gelmek için ilacın kimyasal maddelerinin vücut tarafından değiştirildiği aşamalardır. Bu aşamada, amino asitlerden (proteinler) oluşan enzimler, kimyasalların daha etkin çalışabilmeleri için parçalanması ve şeklini değiştirmede rol oynar. İlaçları parçalamak ve metabolize etmek için özel enzimlere P-450 enzimleri denir ve karaciğerde üretilir.

Bununla birlikte, gıda veya bu enzimin miktarını etkileyebilecek diğer ilaçlar gibi birçok şey bu enzimin üretimini etkileyebilir. Bu enzim yeterli miktarda üretilmediğinde ilaç daha yavaş çalışacak ve yan etkiler hızlı olmayacaktır.

Ayrıca yaş faktörü de bu enzimin nasıl çalışacağını belirler. Çocuklarda, özellikle yeni doğanlarda karaciğer bu enzimi gerektiği gibi üretemez. Bu arada, yaşlılarda karaciğerin bu enzimleri üretme yeteneği azalır. Böylece çocuklara ve yaşlılara genellikle karaciğerin işini kolaylaştırmak için düşük dozda ilaçlar verilir.

4. Aşama: Boşaltım veya vücuttan uyuşturucu çıkarma işlemi

İlaç vücuttaki sorunu ya da bozukluğu başarılı bir şekilde ele aldığında, ilaçtan türetilen kimyasal maddeler doğal olarak salınacaktır. Bu kimyasalların salınma işlemi böbrekler ve safra bezleri tarafından gerçekleştirilen idrar yoluyla olmak üzere iki ana yolla gerçekleştirilir.

Bazen ilacın ürettiği kimyasallar tükürük, ter, solunum yoluyla verilen hava ve anne sütü yoluyla da atılır. Bu nedenle emziren anneler bebeklerini zehirleyebilecekleri için aldıkları ilaçlar konusunda dikkatli olmalıdırlar.